بررسی تفاوت سیستم تعلیق مولتی‌لینک و تورشن بیم
راهنمای فنی برای کاربران محصولات MVM، Chery و Fowni
وقتی صحبت از کیفیت سواری، پایداری و هزینه نگهداری خودرو میشود، نوع سیستم تعلیق عقب یکی از تعیین کننده‌ترین عوامل است. در خانواده محصولات مدیران خودرو دو معماری اصلی دیده میشود: مولتی‌لینک چنداتصاله که در مدل‌های بالارده‌ای مثل Tiggo 8 Pro / Pro Max، Arrizo 8 و Fownix FX به‌کار رفته و تورشن بیم (یا اکسل یک‌تکه پیچشی) که در خودروهای اقتصادی‌تر همچون MVM X22 Pro، آریزو ۵ و آریزو ۶ استفاده میشود. اما تفاوت واقعی این دو چیست؟ کدام‌یک برای خیابان‌های پُرفرازونشیب تهران و البرز یا جاده‌های گردشگری شمال مناسب‌تر است؟ اگر مالک یکی از محصولات مدیران خودرو هستید، دانستن مزایا و معایب هر سیستم نه‌تنها به انتخاب بهتر در خرید کمک میکند، بلکه در تشخیص خرابی‌ها و کاهش هزینه‌های سرویس دوره‌ای نیز بسیار مؤثر است.
در این بخش ابتدا به تشریح اصول مهندسی هر دو سیستم می‌پردازیم، سپس رفتار دینامیکی، هزینه ساخت و سرویس، تأثیر بر فضای کابین و حمل بار، قابلیت تیونینگ و نهایتاً تجربهٔ رانندگی در مسیرهای ایران را مقایسه می‌کنیم.
پیش از خواندن ادامه مطلب در صورت نیاز فوری به خدمات امداد، اگر خودروی شما دارای گارانتی فعال می‌باشد، با شماره ۴۹۰۸۲-۰۲۱ و در غیر این صورت با شماره تلفن ۴۶۱۳۵۶۱۶-۰۲۱ (ویژه تهران و البرز) تماس بگیرید.
دسترسی سریع
اجزای اصلی دو معماری
تورشن بیم (Torsion Beam / Twist Beam)
یک تیر فولادی U‑شکل که دو بازوی نیمه‌مستقل را به هم متصل میکند؛ بوش‌های لاستیکی در نقاط اتصال به شاسی، حرکت عمودی چرخ‌ها را امکانپذیر میکند ولی پیچش عرضی تیر نقش میله پایدارکننده (Anti‑roll) را بازی میکند.
اجزا: تیر پیچشی، بازوهای طولی، بوش‌های لاستیکی، کمکفنر و فنر پیچشی یا لول جداگانه، گاهاً میل تعادل اضافی.
فلسفه طراحی: تلفیق سادگی اکسل صلب با کمی انعطاف پیچشی برای کاهش وزن و هزینه.
مولتی‌لینک (Multi‑Link)
دست‌کم سه بازوی مستقل (اغلب پنج بازو) شامل دو کنترُل‌آرم عرضی، یک یا دو طولی و یک بازوی هدایتگر هندسی. هر بازو با بوش یا مفصل کروی به زیرشاسی و توپی چرخ متصل است.
اجزا: بازوهای عقب و جلو یا بالایی و پایینی، بوش‌های هیدرولیکی، توپی چرخ آلومینیومی، زیرشاسی آلومینیوم یا فولاد هیدروفُرم، میل تعادل مجزا، کمکفنر گازی و فنر لول جدا.
فلسفه طراحی: آزادی درجه بالای مهندسی برای کنترل هندسه کمبر و تو-این در تمام حالات فشردگی؛ بهبود پایداری و جذب ناهمواری.
اگر مالک یکی از محصولات مدیران خودرو هستید، دانستن مزایا و معایب هر سیستم نه‌تنها به انتخاب بهتر در خرید کمک میکند، بلکه در تشخیص خرابی‌ها و کاهش هزینه‌های سرویس دوره‌ای نیز بسیار مؤثر است.
مقایسه فنی در یک نگاه
| معیار | مولتی‌لینک | تورشن بیم |
|---|---|---|
| هندلینگ در پیچ‌های تند | کمبر منفی پویا، چسبندگی بالاتر | تمایل به کمفرمانی، غلتش بیشتر |
| راحتی روی دست‌اندازهای پشت سرهم | جداسازی حرکات چرخ‌های عقب؛ سواری نرم | انتقال کوبش به اتاق؛ کوبش محسوس |
| هزینه تولید و تعمیر | بالا – اجزای متعدد و ماشین‌کاری دقیق | پایین – تیر یکپارچه و قطعات کمتر |
| فضای صندوق و باک سوخت | کف دو طبقه یا حجیم‌تر، بعضاً نفوذ آرمتورها | کف صندوق تخت‌تر، طراحی باک ساده‌تر |
| وزن کلی | ۲۰–۲۸ کیلوگرم (آلومینیوم) / ۳۰–۳۵ (فولاد) | ۱۶–۲۲ کیلوگرم |
| قابلیت تیونینگ ارتفاع | بالا (تنظیم مستقل هر چرخ) | محدود؛ تغییر یک چرخ روی دیگری اثر می‌گذارد |
| مصرف سوخت و NVH | مصرف اندکی بیشتر؛ NVH پایین‌تر | مصرف کمتر؛ نویز کوبش بیشتر |
| مدل‌های مدیران خودرو با این سیستم | Tiggo 8 Pro/Promax, Arrizo 8, Fownix FX | MVM X22 Pro, Arrizo 6, Arrizo 5 |
تحلیل عمیق هندلینگ و دینامیک
کمبر و تو‑این متغیر
در مولتی‌لینک مهندس می‌تواند با انتخاب طول و زاویه بازوها، هنگام فشردگی شاسی مقدار کمبر منفی چرخ عقب را افزایش دهد؛ این موضوع به چسبندگی بهتر در پیچ کمک میکند. تورشن بیم کمبر ثابت دارد و فقط با تغییر ارتفاع کل تیر می‌توان کمبر را عوض کرد؛ حرکتی که هزینه و عوارض هندسی بالایی دارد.
اثر SAI و لغزش جانبی
SAI (زاویه شیب محور فرمان) در مولتی‌لینک با جابجایی لایه بوش‌ها و نقاط جوش زیرشاسی تنظیم میشود. در تیر پیچشی، همان محل جوش، پارامتر فضای داخل کابین و جای باک را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. در نتیجه خودروساز آزادی کمتری برای کنترل «جهیدن جانبی» پس از برخورد با دست‌انداز طولی دارد؛ مسئله‌ای که در جاده‌های ناهموار ایران محسوس اس.
هزینه، دوام و سرویس دوره‌ای
| مؤلفهٔ تعمیراتی | مولتی‌لینک | تورشن بیم |
|---|---|---|
| بوش‌های هیدرولیکی | ۶ تا ۱۰ عدد؛ نیاز تعویض هر ۶۰–۸۰ هزار km | ۲ تا ۴ بوش؛ دوام ۸۰–۱۰۰ هزار km |
| فنر و کمکفنر | تعویض جداگانه؛ دسترسی متوسط | تعویض ساده‌تر به دلیل فضای بازتر |
| میزان فرمان عقب | قابل تنظیم با تجهیزات چهارچرخ لیزری | عموماً غیرقابل تنظیم (ثابت کارخانه) |
| قیمت بازوی طولی اصلی / تیر | ۴–۶ میلیون تومان (هر بازو) | ۷–۹ میلیون تومان (تیر کامل) |
| زمان باز و بست در نمایندگی | ≈ ۲٫۵ ساعت (یک‌طرف) | ≈ ۱ ساعت |
اگر راننده‌ای هستید که سالانه پیمایش کمی دارید و بیشتر در شهر تردد می‌کنید، تورشن بیم از نظر مالی به‌صرفه‌تر است؛ اما برای مسیرهای کوهستانی و سرعت بالا در آزادراه، مولتی‌لینک با وجود خرج بیشتر، سواری و چسبندگی امن‌تری ارائه می‌دهد.
تأثیر بر فضای کابین و صندوق
تورشن بیم به‌دلیل عدم نیاز به زیرشاسی عقب، کف صندوق فلت‌تری می‌سازد؛ به‌همین دلیل در MVM X22 Pro با طول کلی کمتر از ۴٫۲ متر، هنوز صندوق ۴۲۰ لیتری ارائه شده است. اما در Tiggo 8 Pro با هفت صندلی، مهندسان برای جا دادن بازوهای طولی مولتی‌لینک مجبور شده‌اند کف عقب را دوطبقه طراحی کنند؛ مزیت آن قابلیت مخفی‌کردن تایر پنچرگیر در زیر کف است، اما ارتفاع لبه بارگیری بیشتر میشود.
تجربهٔ رانندگی در جاده‌های ایران
مسیر کوهستانی چالوس (پیچ‌های متوالی)
Tiggo 8 Pro (مولتی‌لینک): در پیچ‌های S با سرعت ۸۰ کیلومتر، کمفرمانی کمی دارد؛ سیستم CBC (کنترل پایداری در پیچ) با مداخله اندک، خط سیر را حفظ میکند.
Arrizo 6 Pro (تورشن بیم): در همان سرعت، نیاز به تصحیح فرمان محسوس است و راننده حس «تمایل به بیرون» را دارد؛ سیستم ESP پر کارتر میشود.
آزادراه قم – کاشان (کف موج‌دار طولی)
مولتی‌لینک ضربات پی‌درپی را جدا میکند و صندلی ردیف سوم نیز کمتر کوبش تجربه میکند.
تورشن بیم یک ضربه عرضی خفیف پس از هر موج دارد که سرنشینان عقب احساس لرزش به صدا تبدیل‌شده در کابین خواهند داشت.
قابلیت تیونینگ و شخصی‌سازی
علاقه‌مندان به تیونینگ برای شرکت در مسابقات درگ یا نمایشگاهی معمولاً:
مولتی‌لینک را به کمکفنر کویل‌اُور قابل تنظیم ارتفاع و سختی، بازوهای آلومینیومی سبک و بوش پلی‌یورتان ارتقا می‌دهند؛ این کار هزینه بالایی دارد ولی قابلیت تنظیم دقیق کمبر و تو‑این فراهم میکند.
تورشن بیم را فقط می‌توان با فنر کوتاه و کمک اسپرت پایین آورد؛ تغییر زیاد ممکن است تداخل تایر با رکاب یا گلگیر ایجاد کند و بطور معمول، کمبر عقب تنظیم نمی‌شود.
خرابی‌های متداول و علائم تشخیص
در مولتی‌لینک
صدای تقه خفیف روی دست‌انداز: فرسودگی بوش کنترُل‌آرم بالایی.
کج‌شدن چرخ عقب: ضربهٔ عمودی شدید به بازوی طولی؛ تعویض الزامی است.
گریس بیرون‌زده روی رینگ: نشتی بلبرینگ توپی چرخ – توصیه به تعویض کامل چون کالیبراسیون سنسور سرعت عقب نیز مختل میشود.
در تورشن بیم
جیغ لاستیک در پیچ ملایم: بوش‌های تیر‌پیچشی ترک خورده و زاویه تو‑این تغییر کرده.
ضربه فلزی خشک: فنر لول شکسته یا تمام شدن ضربه‌گیر لاستیکی بالا.
کج ایستادن خودرو: خم شدن خود تیر پیچشی در برخورد با جدول – نیاز به جیگ صافکاری یا تعویض کامل.
نتیجه‌گیری
انتخاب یا ارزیابی سیستم تعلیق مناسب، بستگی به اولویت‌های شما دارد:
راحتی سواری، کنترل در سرعت بالا و تیونینگ حرفه‌ای → مولتی‌لینک
هزینه نگهداری پایین، صندوق بزرگ‌تر و وزن کمتر → تورشن بیم
اما مهم‌تر از انتخاب، نگهداری و نحوه استفاده است: بازبینی بوش‌ها هر ۲۵ هزار کیلومتر، تنظیم باد لاستیک و مراجعه منظم به نمایندگی برای تست چهار چرخ. توجه کنید اغلب ایرادات سیستم تعلیق به‌صورت تدریجی پدیدار می‌شوند؛ اگر صدای تقه کوچک یا ساییدگی نامعمول تایر را جدی نگیرید، خرابی بازو یا توپی می‌تواند هزینه‌ای چندبرابر ایجاد کند.
درخواست خدمات امداد مدیران خودرو
چنانچه در جاده با شکستگی بازوی تعلیق، خرابی بلبرینگ یا انحراف غیرمنتظره خودرو مواجه شدید، تیم امداد مدیران خودرو ۲۴ ساعته در سراسر تهران، البرز و محورهای اصلی کشور آماده است تا با اعزام مکانیک سیار یا خودروبر استاندارد، مشکل را برطرف کند یا خودرویتان را بدون آسیب ثانویه به نمایندگی مجاز منتقل نماید. پشتیبانی تخصصی، استفاده از قطعات اصل و سرعت عمل بالا سه رکن اصلی امداد مدیران خودروست تا آسودگی و امنیت سفر برای شما و خانواده‌تان تضمین شود.
جهت ارتباط با واحد خودروهای دارای گارانتی ۴۹۰۸۲-۰۲۱ و خودروهای بدون گارانتی ۴۶۱۳۵۶۱۶-۰۲۱ تماس بگیرید.
Related Posts
بهترین و بدترین روش‌های حمل خودرو
4.3 (18) بهترین و بدترین روش‌های حمل خودرو راهنمای جامع برای دارندگان محصولات MVM، Chery…
