جادههای پرترافیک شهری، مسیرهای آفرود و جادههای بینشهری پر از دستانداز؛ فرقی نمیکند کجا رانندگی میکنیم، سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو همواره تحتفشار و چالش است. در خودروهای برند مدیران خودرو (MVM، چری، فونیکس)، جلوبندی به شکل چشمگیری در کیفیت رانندگی و ایمنی سفر نقش دارد. آشنایی با نوع تعلیق (مکفرسون، تورشن بیم، مولتیلینک) و شیوههای تخصصی سرویس و تعمیر آن، یکی از دغدغههای مهم هر مالک خودرو محسوب میشود؛ چراکه هرگونه سهلانگاری در نگهداری جلوبندی میتواند به کوبشهای ناخوشایند، صداهای آزاردهنده یا حتی از دستدادن کنترل در سرعتهای بالا بیانجامد. در صورت مواجه با هرگونه ایراد در خودرو، اگر دارای گارانتی فعال میباشد با شماره ۴۹۰۸۲-۰۲۱ و در غیر این صورت با شماره ۴۶۱۳۳۲۱۱-۰۲۱ تماس بگیرید. توصیه میشود از تماس با سایر خطوط اجتناب کنید.
دسترسی سریع
اهمیت جلوبندی در خودرو
تأثیر مستقیم بر ایمنی
جلوبندی و تعلیق خودرو، عملکرد ترمز و فرمان را پشتیبانی میکند. هرگونه لقی یا خرابی در سیبکها، بوشها و کمکفنرها میتواند منجر به انحراف خودرو از مسیر، افزایش فاصله ترمزگیری یا حتی لرزش فرمان شود. برای همین در تمامی مدلهای MVM، چری و فونیکس، سالمبودن جلوبندی اولویت بالایی دارد.
آسایش سرنشینان
تکانهای شدید یا کوبش روی دستانداز، ضربههای پیاپی به کابین و خستگی راننده نتیجهٔ خرابی سیستم تعلیق است. مسافران هم از سر و صدای آزاردهنده و لرزشهای پیوسته شکایت خواهند کرد. مراقبت منظم از جلوبندی سبب نرمی و راحتی در رانندگی میشود.
حفظ ارزش خودرو
خودروهایی که دارای جلوبندی معیوب هستند، در بازار دستدوم با کاهش ارزش مواجه میشوند. همچنین تعمیرات سنگین در محور جلو (تعویض طبقها، سیبکها یا میل موجگیر) هزینههای قابلتوجهی در پی دارد که میتوان با آچارکشی منظم از آن پیشگیری کرد.
تناسب با نوع رانندگی و جاده
برخی مدلهای مدیران خودرو (مانند کراساوورهای فونیکس یا شاسیبلندهای چری) برای سفرهای طولانی یا جادههای آفرود سبک طراحی شدهاند. رانندگی در مسیرهای ناهموار فشار زیادی به جلوبندی وارد میکند. درک تفاوت مکفرسون و تورشن بیم یا مولتیلینک میتواند به مالک کمک کند تا بداند با چه سازوکاری مواجه است.
انواع سیستم تعلیق
مکفرسون (MacPherson)
مکفرسون شامل یک کمکفنر عمودی است که مستقیماً به توپی چرخ وصل میشود (به همراه یک طبق یا بازوی کنترلی در پایین). از طرف دیگر به شاسی متصل است. وزن کمتر، هزینه تولید پایین، جایگیری بهتر در محور جلو از مزایای این نوع است اما در مقابل کیفیت سواری ممکن است در دستاندازهای بزرگ کاهش یابد. در پیچهای تند، کمی محدودیت هندلینگ دارد. تقریبا تمامی سدانها و کراساوورهای MVM و چری در محور جلو از این سیستم استفاده میکنند (MVM 315، آریزو5 و...).
تورشن بیم (Torsion Beam)
تورشن بیم در محور عقب برخی خودروهای دیفرانسیل جلو کاربرد دارد. محور عقب به صورت میلهٔ پیچشی (یا تیر پیچشی) ساخته شده که چرخهای عقب را به هم مرتبط میکند. سادگی ساخت، فضای کمتر اشغال میکند، قیمت ارزانتر از مزایای تورشن بیم است. از طرفی استقلال کامل چرخهای عقب فراهم نمیشود. در جادههای پرپیچ، رفتار محور عقب کمی محدود است. این سیستم بیشتر در هاچبکها و سدانهای اقتصادی MVM (مانند MVM X22، 315) دیده میشود.
مولتیلینک (Multi-Link)
این سیستم از چند بازوی جداگانه تشکیل شده که هر چرخ میتواند حرکت مستقلی داشته باشد. شامل طبقهای متعدد، سیبکها، بوشها و… است. پایداری عالی در پیچها، جذب بهتر ضربات جاده، سواری نرمتر از مزایای تورشن بیم است. اما هزینه تولید و تعمیر بالاتر، اشغال فضای بیشتر را موجب میشود. در شاسیبلندها و کراساوورهای ردهبالا (فونیکس تیگو7، تیگو8) یا برخی مدلهای لوکس چری/فونیکس محور عقب را مولتیلینک طراحی میکنند.
اجزای جلوبندی و علائم خرابی
طبقها (بازوهای کنترل)
بسته به سیستم تعلیق، طبق پایین یا بالا (یا هردو) داریم. خرابی یا خمشدن طبق میتواند موجب انحراف فرمان و صداهای تقه در دستانداز شود.
سیبکها (Ball Joint)
در نقاط اتصال طبق به چرخ، فرمان به چرخ یا میل موجگیر به طبق، از سیبک استفاده میشود. گردگیر سیبک اگر پاره شود، گریس خارج و سائیدگی رخ میدهد. نتیجهٔ آن، صدای لقلق یا کوبش در دستانداز است.
میل موجگیر (Stabilizer Bar) و بوشهای آن
این میل وظیفه کاهش حرکت عرضی بدنه را دارد و در پیچهای تند پایداری میدهد. بوشهای لاستیکی در صورت خشک شدن یا ترکخوردگی، صداهای فلزی یا لقلق ایجاد میکنند.
کمکفنر و فنر لول
کمکفنر روغنی یا گازی، به همراه فنر لول یا فنر تخت (در برخی وانتها) ضربات جاده را جذب میکند. نشتی روغن از کمکفنر یا فرسودگی آن موجب کوبش شدید و پرتاب شدن محور در دستاندازها میشود.
سگدست و بلبرینگ چرخ
سگدست محل اتصال طبق و فرمان به چرخ است. خرابی بلبرینگ موجب صدای وِز و لرزش فرمان در سرعتهای بالا میشود.
سرویس جلوبندی؛ چه کارهایی انجام میشود؟
آچارکشی دورهای
در مسیرهای ناهموار یا پس از طی ۱۵ تا ۲۰ هزار کیلومتر، امکان شلشدن پیچها و مهرههای جلوبندی (طبق، سیبک، میل موجگیر) وجود دارد. آچارکشی منظم از سائیدگی قطعات و صداهای اضافی جلوگیری میکند.
تعویض بوشها و سیبکهای معیوب
با گذشت زمان و شرایط آبوهوایی یا تردد شهری سنگین، بوشهای لاستیکی ترک میخورند یا سیبکها لق میشوند. اگر صداهای تقه یا انحراف فرمان حس کردید، زودتر به متخصص مراجعه کنید.
بالانس و میزان فرمان
چنانچه فرمان بلرزد یا خودرو در سرعت بالا به یک سمت بکشد، بالانس چرخها و میزان فرمان ضرورت دارد. تعمیرکار زاویههای کستر، کمبر و تو (Toe) را اصلاح میکند. این کار موجب یکنواخت شدن سایش لاستیک و ایمنی بالاتر میشود.
بررسی کمکفنرها
اگر نشتی روغن مشاهده کردید یا صدای کوبش داشتید، باید کمکفنر تست شود. کمکفنر بیکیفیت باعث کاهش چسبندگی لاستیک در پیچها و افزایش فاصله ترمزگیری است.
تعویض طبق و میل موجگیر در صورت خمیدگی
وارد شدن ضربه شدید در چالههای عمیق یا تصادف میتواند طبق یا میل موجگیر را خم کند. تعمیر یا تعویض این قطعات نقش کلیدی در احیای رفتار فرمان دارد.
تعمیرات جلوبندی خودروهای MVM، چری و فونیکس
هاچبکها و سدانهای اقتصادی (MVM 315، آریزو۵…)
•محور جلو مکفرسون، عقب تورشن بیم.
•فرسودگی بوش طبق در جلو و بوش محور در عقب شایع است. مراقب نشتی روغن کمکفنرها باشید.
•بالانس چرخ جلو و تعویض سیبک فرمان جزو سرویسهای رایج است.
کراساوورهای میانرده (MVM X22/X33، چری تیگو۵…)
•جلو مکفرسون، عقب تورشن بیم
•رانندگی در مسیرهای کمی ناهموار فشار زیادی بر جلوبندی وارد میکند. صدای تقه در دستاندازها و کوبش در سرعتگیر از علائم خرابی است.
•لقی سیبک طبق و بوشهای موجگیر در X22 پس از ۲۰هزارکیلومتر شایع است.
مدلهای رده بالا (چری تیگو7/تیگو8، فونیکس FX، آریزو۸…)
•محور جلو مکفرسون، اما محور عقب در تیگو7/8 مولتیلینک. سواری نرمتر است اما نگهداری هزینه بیشتری دارد.
•خرابی بوشهای چندگانه محور عقب، صداهای لقلق و کشیدهشدن در پیچها را ایجاد میکند. تعمیر آن نیازمند دانش تخصصی و ابزارهای مخصوص میزان تعلیق چندبازویی است.
مقایسه هزینهها و دشواری تعمیر
مکفرسون/تورشن بیم: آسانتر و ارزانتر. تعویض سیبک، طبق، بوشها و کمکفنر نسبتاً ساده است.
مولتیلینک: نیازمند ابزارهای دقیق و دانش فنی بالا برای تنظیمات زاویه. در نمایندگیهای رسمی مدیران خودرو امکانات لازم وجود دارد.
علائم هشداردهنده خرابی جلوبندی
صداهای اضافی (تقه، لقلق، کوبش): اگر در دستانداز یا چرخاندن فرمان صدای اضافی میشنوید، نشانه خرابی سیبک، بوش یا شلشدن پیچ است.
کشیدن خودرو به یک سمت: بهخصوص هنگام ترمز یا شتابگیری؛ ممکن است زاویه چرخ یا بوش طبق خراب شده باشد.
لرزش فرمان در سرعت بالا: بالانس نبودن چرخ یا خرابی بلبرینگ چرخ یا حتی خرابی سیبک فرمان.
طولانیشدن مسافت ترمز یا انحراف در ترمز: نشان از نامیزانی محور جلو/عقب یا خرابی اجزای تعلیق است.
سایش نامتوازن لاستیکها: اگر یک لبه لاستیک بیشتر ساییده شود یا علائم سایش لکهای وجود دارد، مشکل به تنظیم نبودن فرمان یا خرابی تعلیق برمیگردد.
سرویس جلوبندی | فاصله و شرایط تعویض | علائم خرابی | نکات مهم |
---|---|---|---|
آچارکشی طبق و سیبک | هر ۱۵-۲۰ هزارکیلومتر یا سالانه | صداهای تقه، انحراف فرمان | در صورت تصادف یا ضربه، بازبینی زودتر لازم است |
تعویض بوش موجگیر | در صورت صداهای لقلق یا شلشدن میل تعادل | لرزش بدنه، صدای فلزی در دستانداز | مراقب کیفیت بوشهای جایگزین (اصل یا OEM) باشید |
بازبینی و یا تعویض کمکفنر | هر ۴۰-۶۰هزارکیلومتر بازبینی، یا نشتی روغن | کوبش شدید، جهش خودرو در دستانداز | در برخی مدلهای فونیکس یا تیگو7/8 هزینه بالاتر است |
تعویض سیبک فرمان | در صورت لقشدن یا پارهشدن گردگیر | لقلق در پیچ، صدا در دستانداز | تنظیم فرمان بعد از تعویض ضروری است |
میزان فرمان و بالانس چرخها | هربار تعویض قطعه جلوبندی، یا حس کشش/لرزش | کشیدهشدن خودرو، سایش تایر نامتقارن | در نمایندگیهای تخصصی مدیران خودرو انجام شود |
تست بلبرینگ چرخ | در صورت صدای وِز یا زوزه در سرعت بالا | لرزش فرمان، صدای ناهنجار | خرابی بلبرینگ ممکن است ناگهانی قفل کند، خطرناک است |
تجربه رانندگی بهتر با رعایت نکات ساده
کاهش سرعت در دستانداز: عبور سریع از دستانداز فشار ناگهانی به کمکها و طبق وارد میکند.
تنظیم منظم باد لاستیک: باد کم یا زیاد تأثیر مستقیم روی تعلیق داشته و ممکن است موجب کشیدهشدن خودرو شود.
تعویض بهموقع سیبکها: یک سیبک معیوب، منجر به خرابی سریعتر بقیه اجزای جلوبندی میشود.
آگاهی از نوع تعلیق عقب: اگر خودرویتان مولتیلینک عقب دارد، هزینههای احتمالی تعمیر بالاتر است و باید دقت بیشتری در نگهداری داشت.
دریافت خدمات امداد مدیران خودرو در تهران و البرز
سیستم تعلیق، ضامن پایداری و ایمنی در جادههاست. خودروهای MVM، چری و فونیکس هر یک با ساختار متفاوت نیازمند تعمیرات تخصصیاند. سرویسهای دورهای شامل آچارکشی، تعویض بوشها و سیبکها، بررسی کمکفنرها و بالانس چرخها باید به صورت منظم انجام شود تا از صداهای اضافی، سایش نامتوازن لاستیک و خطرات احتمالی جلوگیری گردد. نمایندگیهای مجاز مدیران خودرو با دسترسی به قطعات اصل و مکانیکهای آموزشدیده، بهترین گزینه برای تعمیرات جلوبندی هستند.
در صورتی که خودروی شما دارای گارانتی فعال است با شماره ۴۹۰۸۲-۰۲۱ و در غیر این صورت با شماره ۴۶۱۳۳۲۱۱-۰۲۱ تماس بگیرید. توصیه میکنیم از تماس با سایر خطوط خودداری کنید.
- هرچند وقت یکبار باید جلوبندی را آچارکشی کنم؟
-
بسته به شرایط رانندگی (ترافیک شهری، جاده ناهموار) معمولاً هر ۱۵ تا ۲۰ هزارکیلومتر یا سالی یکبار کفایت میکند. اگر صدای خاصی شنیدید، زودتر اقدام کنید.
- گریس در جلوبندی چه نقشی دارد؟
-
بیشتر نقاط اتصالی از بوشهای لاستیکی یا سیبکهای گریسخور استفاده میکنند. اگر گردگیر سیبک پاره شود، گریس بیرون میزند و اصطکاک فلز با فلز افزایش مییابد. یکپارچگی گردگیرها را همیشه چک کنید.
- چطور تشخیص دهم مشکل از کمکفنر است یا بوشها؟
-
مکانیک خودرو را روی جک بالابر قرار میدهد و با فشار دادن چرخ یا تکاندادن آن از جهات مختلف، بوش یا سیبکهای لق را تشخیص میدهد. اگر کمکفنر نشتی داشته باشد یا هنگام فشردن/رهاکردن خودرو صدا دهد، مشکل کمکفنر است.
- آیا میتوانم با وجود صدای خفیف به رانندگی ادامه دهم؟
-
توصیه نمیشود. صداهای جلوبندی معمولاً با گذشت زمان تشدید میشوند و میتوانند به شکستگی قطعات منجر شوند. بهتر است در اولین فرصت، کارشناسی نمایندگی یا تعمیرگاه تخصصی آن را بررسی کند.